Deri kanseri hakkında bilinen 6 yaygın yanlış
Memorial Ataşehir ve Şişli Hastaneleri Dermatoloji Kısmı'ndan Prof. Dr. Necmettin Akdeniz, deri kanseri hakkında bilgi verdi.
Prof. Dr. Akdeniz, deri kanserinin cilt hücrelerinin kontrolsüz büyümesi ve çoğalması sonucu ortaya çıktığını belirterek, “Nedenleri ortasında güneş ışığına uzun süre maruz kalma, genetik faktörler, yaşlanma, açık deri rengi, yanık öyküsü, bağışıklık sistemi zayıflığı üzere çeşitli faktörler bulunuyor.” dedi.
Sağlık Bakanlığı ve Türkiye Kanser İstatistikleri datalarına göre, Türkiye'de cilt kanseri insidansı (yeni vaka sayısı) her yıl artış gösteriyor.
“Akdeniz bölgesinde cilt kanseri daha sık görülüyor”
Akdeniz, deri kanserinin dünya genelinde oldukça sık görülen bir kanser türü olduğunun altını çizerek, şu sözleri kullandı:
“Ülkeler ortasında görülme sıklığı farklılık göstermekle birlikte, güneşe maruz kalma düzeyi yüksek olan bölgelerde daha sık görülür. Cilt kanseri, güneşin ziyanlı UV ışınlarına uzun süre maruz kalmak üzere faktörlerle ilişkilendirilen bir kanser türüdür. Türkiye'nin güneşli iklimi nedeniyle cilt kanseri riski de artabilmektedir. Türkiye'de cilt kanseri sıklığı hakkında en güncel bilgiler 2021 yılına dayanmaktadır ve şu anda bu hususta daha yeni bir epidemiyolojik çalışma mevcut değildir. Fakat, genel olarak cilt kanseri hadiselerinin dünya genelinde artış gösterdiği bilinmektedir. Türkiye'de de deri kanseri hadiseleri artmaktadır, özellikle Akdeniz bölgesinde daha yüksek bir sıklık görülmektedir.”
“Güneşten korunma büyük önem taşıyor”
Cilt kanserinden korunmak için güneş ışığından korunma, güneş gözetici kullanma, gölgede kalma üzere önemler almak gerektiğini söyleyen Prof. Dr. Akdeniz, “Ayrıca düzenli cilt muayeneleri yaptırmak da erken teşhis ve tedavi açısından önemlidir. Deri kanseri risk faktörleri ortasında en önemlisi güneş ışığına uzun süreli maruz kalma ve sık güneş yanıklarının geçmişteki öyküsüdür. Başka faktörler ortasında genetik yatkınlık, açık deri rengi, yaşlanma, bağışıklık sistemi baskılanması ve kimi kimyasal unsurlara maruz kalma yer alabilir.” halinde konuştu.
Akdeniz, deri kanserinden korunmak için alınabilecek önlemleri şu formda sıraladı:
“Güneşten korunun. Güneşin en yoğun olduğu saatlerde güneşe maruz kalmamak, geniş kenarlı şapka ve güneş gözlüğü kullanmak, gözetici giysiler giymek ve güneş esirgeyici ürünler kullanmak önemlidir. Yara ve lezyonları takibini yaptırın. Ciltteki yara, leke yahut benlerin değişimlerini takip etmek ve düzenli cilt muayeneleri yaptırmak önemlidir. Sigara ve alkolden uzak durun. Sigara ve çok alkol tüketimi deri kanseri riskini artırabilir, bu nedenle bu alışkanlıklardan kaçınılmalıdır. Düzenli (yılda bir) cilt muayenesi yaptırın.”
“Tedavi dermatoloji ve onkoloji uzmanları ile bireye özel planlanıyor”
Deri kanseri tedavisinin, kanserin tipine, yayılma derecesine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değiştiğini lisana getiren Prof. Dr. Akdeniz, “Tedavi seçenekleri ortasında cerrahi müdahale, radyoterapi, kemoterapi, immünoterapi ve maksada yönelik tedaviler bulunur. Tedavi dermatolog (deri hastalıkları uzmanı) tarafından belirlenir, ileri olaylarda onkoloji tabipleriyle birlikte yapılır.” dedi.
Prof. Dr. Akdeniz, deri kanseri hakkında bilinen kimi yanlışları ise şöyle sıraladı:
“Yanlış: “Sadece güneş yanıkları deri kanserine neden olur”
Doğru: Güneş yanıkları deri kanseri riskini artırabilir, lakin deri kanseri yalnızca güneş yanıklarından kaynaklanmaz. Genetik faktörler, yaşlanma, açık cilt rengi, bağışıklık sistemi zayıflığı üzere öbür faktörler de rol oynar.
Yanlış: “Sadece benler kansere dönüşebilir”
Doğru: Birtakım melanomlar (cilt kanserinin en tehlikeli tipi) benlerden kaynaklanabilir. Lakin deri kanseri rastgele bir cilt lezyonundan kaynaklanabilir, yani benlerin yanı sıra yaralar, lezyonlar yahut olağan cilt bölgeleri de kansere dönüşebilir.
Yanlış: “Solaryum kullanımı deri kanseri riskini azaltır”
Doğru: Tam aksine, solaryum yahut solaryum kullanımı (solaryum aygıtlarıyla yapay bronzlaşma) deri kanseri riskini artırır. Bu aygıtlar UV radyasyonu yaydığından, cilt kanseri riskini artırır.
Yanlış: “Deri kanseri yalnızca yaşlı insanlarda görülür”
Doğru: Yaşlılık deri kanseri riskini artırır, fakat genç beşerler da deri kanseri geliştirebilir. Özellikle melanom, genç yetişkinlerde ve hatta çocuklarda bile görülebilir.
Yanlış: “Güneş kollayıcı kullanımı deri kanserini büsbütün engeller”
Doğru: Güneş koruyucular güneşin ziyanlı UV ışınlarından korunmada yardımcı olabilir, lakin büsbütün kanseri engellemez. Öbür korunma yöntemleriyle birlikte kullanılması önemlidir.
Yanlış: “ Kanserli bölgeye bıçak değdirmek, aldırmak, ameliyat olmak yayılmasına neden olur”
Doğru: Bu düşünce çok yanlış ve tehlikelidir. Cilt kanserinin erken tedavisi hayat kurtarır. Geç kalındığında yayılım yani metastaz meydana gelir. Tedavi daha da zorlaşır.”