Psikoteknik Bir Belge Deyip Geçmeyin!
Psikoteknik raporları ile ilgili bir çok soru cevap ararken haber merkezimiz konu ile ilgili detaylı bir araştırma yaptı. Psikoteknik nedir? Psikoteknik Raporu Nedir? Psikoteknik Testi nedir? Nasıl yapılır? Geçerlilik süresi kaç yıldır? Kimler Psikoteknik belgesi almalıdır? Hangi araçları kullanan sürücüler psikoteknik almalıdır? Tüm detaylar haberimizde.
Farklı etkenlere bağlı olarak denetimleri tam 7 kez ertelenmişti. 1 Temmuz 2021 tarihi itibari denetimleri başladı. Bu denetimlerde psikoteknik belgesi eksiği olan ticari araç şoförlerine 1181,00 TL cezai işlem uygulanmaya başlanıldı.
Psikoteknik raporları ile ilgili bir çok soru cevap ararken haber merkezimiz konu ile ilgili detaylı bir araştırma yaptı. Psikoteknik nedir? Psikoteknik Raporu Nedir? Psikoteknik Testi nedir? Nasıl yapılır? Geçerlilik süresi kaç yıldır? Kimler Psikoteknik belgesi almalıdır? Hangi araçları kullanan sürücüler psikoteknik almalıdır? Tüm detaylar haberimizde.
Özellikle bayram tatillerinde ülkemizde yaşanan trafik kazalarında yitirdiğimiz canlar ve yaşanan maddi manevi kayıplar trafik kazalarının azaltılması ile ilgili yapılacak tüm çalışmaların başında aslında psikoteknik değerlendirme testlerini ön plana çıkartıyor.
Psikoteknik belgesi sadece Sağlık Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş Psikoteknik Değerlendirme Merkezleri tarafından verilebilmektedir.
Psikoteknik belgesi’nin yürürlükte olan mevzuata göre ticari araç kullanan tüm şoförlerin kanuni olarak bulundurması gerekmektedir.
Psikoteknik rapor geçerlilik süresi 5 yıldır.
Ruhsatında kamyonet yazan tüm araç grupları için bu belgenin alınması gerekmektedir.
Ruhsatında hususi kamyonet yazanlar için ise herhangi bir ticari faaliyeti yoksa alınmasına gerek yoktur. Fakat denetimler esnasında ticari bir faaliyeti olduğu kanısı oluşursa cezai müeyyideye maruz kalınabilir.
1 Ocak 2019 tarihinden itibaren tüm belge işlemleri Sağlık Bakanlığı e-rapor sistemi üzerinden gerçekleştirilmekte ve rapor sonuçları e-devlet sistemi üzerinde işlenmektedir.
Psikoteknik raporunu eski usule göre almış (2 nüsha belge şeklinde) ve rapor geçerlilik süresi dolmamış olan sürücüler ellerinde bulunan belgelerin geçerli olup olmadığını Sağlık Bakanlığı e-nabız sistemi üzerinden raporlarım bölümünden kontrol etmeleri gerekmektedir. Yasal geçerliliği olan raporlar e-nabız üzerinden görüntülenebilmektedir. Bu raporlar e-devlet üzerinden yapılan sorgulamalarda görüntülenememektedir.
PSİKOTEKNİK RAPORU SADECE BİR BELGE DEĞİLDİR
Sürücüler arasında genel bir kanı bu belgenin sadece ceza yememek için alınması gerekiyor. Fakat işin aslı hiç de öyle değil. Psikoteknik raporu sadece bir belge değildir. Psikoteknik değerlendirme testleri içerisinde trafik kazalarının azaltılması için hayati öneme sahip testler yer almaktadır. Bu testlerden geçemeyen sürücülerin rapor sonuçları psikiyatri hekimleri tarafından incelenmekte ve sürücünün kaza riski taşıyıp taşımadığı değerlendirilerek nihai karar verilmektedir. Ayrıca bu testlerden geçmiş olsa dahi psikiyatri hekimi kontrol ve onayı yapılması gerekmektedir.
Sürücünün kaza risk durumunu ölçümleyen psikoteknik testlerinden bazıları ise şöyle…
Hız-Mesafe Testi ( HMT )
Hız- mesafe testi kullandığımız aracı yol, hava ve zemin şartlarına bağlı olarak hız ve durma noktaları arasındaki bağlantının belleğimiz tarafından nasıl algılandığını ölçen ve değerlendiren bir test. Örnek verecek olursak 100 km hızla giden binek bir aracın ani fren yaptığında kaç metre mesafe katettikten sonra durabileceğini veya 100 km hızla giden ve üzerinde 20 ton yük olan bir aracın ani fren yaptıktan kaç metre sonra durabileceğini sürücü tarafından doğru tespit edilip edilemeyeceğini ölçümleyen bir test. Bu testte adayın, uyaranların hareket hızını ve uyaranlar arası mesafeyi tahmin etme becerisi ölçülür. Sürücülük becerisini belirleyen en önemli unsurlardan birisini oluşturması açısından önemlidir. Hız mesafe tahmin testi sonuçları sürücünün temkinli veya riskli araç kullanma eğilimi hakkında da önemli bilgiler vermektedir.
Hız ve mesafe uzaklığının algılanması için yapılan testte en yüksek sapma oranı %30 olmalıdır. Daha yüksek oranlar ise risklidir.
Algılamada hızlı tepki verme refleks önemlidir. Sürücülerin tehlikeden uzak bir şekilde davranışlarını ölçüldüğü bir testtir.
Algılamadaki bu tepkilerin denemelerde tutarlı bir şekilde aynı olması algılama yeteneğinin ölçümü için temel alınan esastır. Algılama tahminleri standart sapmalar şeklinde olmalı ve aralarında büyük oran farklılıkları olmamalıdır.
Determinasyon Testi ( DT )
Determinasyon testi sürücünün araç kullanırken verdiği tepkilerin zamanını ve doğruluk derecesini ölçümleyen bir test. Kazaların büyük çoğunluğu aniden gelişen durumlar karşısında doğru tepki verememekten veya geç verdiğimiz tepki sonrası meydana gelebilmektedir. Doğru tepki testlerinde sürücünün yorgunluk ve uykusuzluk halleri aynı araç kullanırken karşılan durumlarda olduğu gibi test sonucuna da doğrudan etki etmektedir.
Muhakeme Testi ( SPM )
Soyut görsel şekiller arasındaki ilişkilerin kavranması ve fark edilmesi üzerine kurulu olan bu testte, kişilerin olaylar arasındaki ilişkileri anlama, değerlendirme yetenekleri ölçülür. Olayları ve olası sonuçlarını algılamanın sürüş esnasında olası riskli durumlardan uzak durmak için birinci derecede öneme sahip olduğu kesindir. Muhakeme yeteneği düşük kişilerin bulundukları ortamdaki olayları algılayamadıkları ve buna bağlı gerekli tedbirleri almamaları nedeniyle riskli durumlara düştükleri ve kazaya karıştıkları veya neden oldukları belirlenmiştir.
Sürücülük İle İlgili Kişilik Yapısı ( IVPE )
Trafik psikolojisiyle bağlantılı; Risk Almaya İstekli Olma, Sosyal Sorumluluk Duygusu, Öz-Denetim ve Duygusal Denge gibi kişilik özelliklerini ölçmeye yarayan bilgisayar destekli bir envanterdir.
Görüş Açısı Ve İkili İşlem Becerisi Testi( İİB)
Bu test, adayın dikkatini, karşısında yer alan bir göreve, direksiyon kullanarak yoğunlaştırdığı esnada, sağ ve soldan gelen uyaranları fark ederek tepki vermesi üzerine kuruludur.
Seçici Dikkat Düzeyi ( SİGNAL )
Bu testte, adayın, karmaşık uyaranlar arasından belirli uyaranları ayrıştırması istenerek, seçici dikkat düzeyi ölçülür. Sürücülerin uzun süre monoton bir ortamda seçici dikkat düzeylerinin düşebileceği ihtimalini göz önüne alındığında ve kazaların ana nedenlerinden birinin dikkat ve konsantrasyon kaybı olduğu düşünüldüğünde sürücülerin dikkat düzeyinin belirlenmesi güvenli sürücülük açısından büyük öneme sahiptir.
Haberler Türkiye