ASUS ROG Strix GS-AX5400 Router İncelemesi

GS-AX5400 ASUS’un üst seviye Gaming Router modeli. Peki nedir bu oyuncu Router’ı? Cevap basit, online oyunlar için gecikmeyi düşürecek teknolojik özelliklere sahip bir ağ ürünü. İnterneti genellikle ne tek bir insan, ne de tek bir cihaz kullanıyor. İnternetin insanlar ve cihazlar arasında paylaşıldığı her ortamda da standart modem ve Router türü cihazlar oyuncu için yüksek gecikme, oyundan kopma ve özetle çile demek olabiliyor.

Çoğu modemin kablolu ve özellikle de kablosuz ağ yetenekleri oldukça zayıf, bu yüzden internetinden iyi performans almak, güvenlik sağlamak, oyunlarda sunucu kurmak ve port açmak isteyen oyuncular kesenin ağzını açıp iyi bir Router satın alıyor.

Bu ağ yönlendiricisini de modeminize Ethernet üzerinden taktığınızda hem bolca hızlı port, hem de çok güçlü bir kablosuz ağ elde ediyorsunuz. Daha önceden Wi-Fi çekmeyen noktalardan bağlantı sağlamak, yavaş ya da sorunlu ağları da düzeltmek mümkün oluyor.

Çok Hızlı

Özellikle akıllı televizyona kablosuz ağ üzerinden cep telefonunuzdan görüntü yansıtırken bu kablosuz ağ hızının önemini anlıyorsunuz. Benzeri şekilde PC Streaming yani bilgisayardaki oyunu uzaktan oynamak gibi oturma odasında keyif yapmak istediğinizde de durum karşınıza çıkıyor. Yani ürün adındaki 5400, farklı bantlardaki toplam bant genişliğinin toplanıp yukarı yuvarlanmış halini ifade ediyor. Bir bakışta “Hmm 5400 Mbps’ye yakın toplam bir bant var bu cihazda, kablosuzu güçlüymüş” şeklinde anlayabilirsiniz. Pazarlama terimlerinin model ismine yansıması tam teknik bilgi vermese de, araştırmaya başlamak ve ürünleri hızlı filtrelemek için birinci adımda yararlı bir bilgidir.

Elbette bu hızları ilk kez görenler başta eleştirebiliyor, “İnternetim 100 Mbps, o zaman 1 Gbps port bana lazım değil?” yorumlarını çok gördük. Zira yüzlerce, binlerce Mbps internet hızı çoğumuzda yok, ancak evde ve ofiste birbirine kablosuz bağlanan cihazlar bu bant genişliğini rahatlıkla kullanabiliyor. Yani internetinizim bu kadar hızlı olması gerekmiyor, cihazlar arasında iletişimde ise gerek var.

Olay sadece Wi-Fi’ın Mbps türü cinsinden hızı da değil, Wi-Fi standartlarında eski standartlar bile yüksek kalitede video aktarmak için yeterli hızı aslında sunuyor. Ancak birden çok cihaz bağlandığında tıkanmaya başlıyorlar. Özellikle düşük bant kullanan cihazlar ile yüksek bant kullanan cihazların aynı ağda, aynı anda ve sağlıklı çalışması için son ağ standartlarında pek çok geliştirme yapıldı. Bu yüzden AX model Router’lar çok mantıklı. AX demek 802.11 ax yani Wi-Fi 6 standardı demek.

Peki ASUS ROG Strix GS-AX5400 ne yapıyor? Öncelikle LAN1 portu Gaming Port yani ince ayar bilmeyen oyuncular bu Router’a masaüstü ya da Ethernet portu olan dizüstü bilgisayarlarını buradan bağlayabiliyor. Bu portun otomatik atanmış bir önceliği var, oyunlar için gerekli şekilde çalışıyor. Yani internetiniz arızalı değilse sadece Router’ı takıp, temel kurulumu yapıp, ardından LAN1 bağlantısıyla oyunlara dalabilirsiniz. Benzeri şekilde PS5 ve Xbox Series X gibi konsolların da Ethernet bağlantısı var, yani sadece PC için olduğunu düşünmeyin. Ancak elbette PC oyunlarında sunucu kurma, multiplayer için eski oyunlarda port açma gibi olaylar da var. Open NAT ile Port Forwarding yani Türkçemize port açma olarak geçen ayarları da daha kolay yapmak mümkün.

Laptopumda Ethernet portu yok, ya da bu devirde Ethernet mi bağlayacağım, diyenler için ise Wi-Fi 6 üzerinden neredeyse gigabit hızında bağlantı kurmak mümkün. Kısa menzilde hız için 5 Ghz, uzun menzil ve erişim için ise 2.4 GHz bandı var. 6E olmadığı için 6 GHz bandı yok ama şart değil.

Yazılım Ve Donanım

Bu gücü sağlayan iki şey var, yongalar ve yazılım. ASUS’un ağ ürünleri bölümünün en yeni ve en güçlü yongaları, bazen herkesten önce ilk olarak alıp bir üründe kullanma konusunda iyi bir ünü var.  Broadcom BCM6750, 1.5 GHz, 64-bit, üç çekirdekli bir yonga. Cep telefonlarındaki gibi SoC yani System on Chip ile pek çok şeyi tek yongada birleştiriyor. Wi-Fi 6 OFDMA WLAN radyo çözümü olarak oldukça güçlü Üzerine yine Broadcom’un BCM43684 4×4 Wi-Fi 6 AP yongası var. 4 akış çift bant OFDMA ile aynı anda çok kullanıcının kablosuz ihtiyacına yanıt veriyor.

AiMesh destekli sistemi ASUS’un Mesh yapısına takınca hiç kurulum olmadan hemen aynı ağın parçası olarak kullanmaya başlayabiliyorsunuz. İnsan burada biraz garipsiyor, o kadar para verip üst seviye Router alıp takıyorsun ama ayar bile yapmadan kullanmaya başlayınca büyük bir boşluk hissi oldu bende. İnceleyeceğim, çekim yapmamız lazım ama Mesh takınca doğrudan çalışıyor, oturup hızla oyun oynamak dışında çekecek bir şey kalmıyor.

Bu yüzden tek Router olarak kullanımına bakıyoruz, artık cep telefonuna ASUS Router App kurup işleri cepten yürütebiliyoruz. Kurulum otomatikleştirilmiş, çok basit. Bitince de uygulamayı kullanarak aile kontrollerini, güvenliği (AiProtection) ya da ağda ne olup bittiğini görüp yönetebiliyoruz.

Hatta cep telefonundan oyun oynarken gecikme az olsun diye cihaza ağda öncelik de verebilirsiniz. Mobile Game Mode, ASUS Router uygulaması üzerinden seçildiğinde bu sefer öncelik telefon ya da tablete veriliyor.

Yok ben konsola öncelik vereceğim ama bir yandan da iş için kullandığım laptopta çalışırken onun bağlantısı kritik, hangisini seçsem diye düşünüyorsanız, Gear Accelerator altından MAC Address yani donanım kimliğine göre 8 cihaza öncelik verebilirsiniz. Burada IoT cihazlarda sorun yaşayanların akıllı ev ürünlerinin ağ bağlantı sürelerini hızlandırması bile mümkün. Ancak elbette IoT cihazların kendi teknolojilerine bağlı bir durum.

Bol Bant, Bol Cihaz

MU-MIMO, bir ton bant, OFDMA, derken zaten cihaz sayısı artık dert olmuyor. Ayrıca TWT desteği ile planlı ağ uyku, uyanma yönetimi pildeki cihazların daha az enerji tüketerek ağa bağlı kalmasını sağlayabiliyor. Trafik yönetimi bir Router’ın temel işi ve GS-AX5400 bunu hakkıyla yapıyor.

Altta yatan teknolojiler meraklıları için MU-MIMO, OFDMA, 160 MHz kanal desteği, TWT, BSS Coloring, Beamforming, 1024-QAM. Yani bolca eş zamanlı gönderme ve alma veri kanalı oluşturma, aynı frekans alt kanallarını birden çok cihaza kullandırarak gecikme ve verimlilik yönetimi yapma, az kullanılan ve trafiği düşük hatları seçme, geriye dönük uyumluluk, sıkışıklığı azaltmak ve güç tasarrufu için uyku yönetimi, aynı kanallardan farklı cihazlara birden çok erişim noktasının karışıklık olmadan bağlantı kurulmasına imkan tanıma, sinyalleri genel yaymak yerine cihazlara yönlendirme, veri hızını artırma…

Ne elde ederim derseniz, bağladığınız cihaz güçlü antenlere sahipse 750 Mbps civarında pratik ağ hızlarını, uzak mesafede ise zor bir koşulda bile 200 – 250 Mbps civarı bağlantıları görebilirsiniz. Daha iyi koşullarda bu 350 Mbps değerleri görebiliyor. Uzak mesafede 100 Mbps yerine 50 Mbps elde ettiğiniz klasik Router’lara göre ciddi bir bağlantı hızı farkınız oluyor. Ancak elbette servis sağlayıcınızın sağladığı hız artmıyor, sizin kablosuz menziliniz ve performansınız hızlanıyor, daha fazla hızlanamadığı noktada da daha istikrarlı oluyor. Farklı laptopları, farklı mesafelerde test ederken gördüğümüz bağlantı hızlarından bu derlemeler size de iyi bir fikir verecektir.

İnce Ayarlar

Masaüstünde ek detayları görüp ince ayarlar yapmak mümkün. Özellikle Adaptive QoS yani hizmet kalitesi en önemlisi. Oyun ve medya yayınlama önceliği dışında ağ genelinde ya da cihazlara özel bant genişliği yönetimi ve önceliklendirme yapmak mümkün. Ağın nasıl kullanıldığını yönetici araçlarıyla analiz edip buna göre değişiklikler de yapabilirsiniz.

Ağ işlerinden çok iyi anlıyorsanız sayısız ince ayar ve seçenek var. Hatta OpenWRT desteği ve modlanmış işletim sistemi, Router’a kurulu özel VPN seçenekleri ASUS ağ ürünlerinde üst seviye ürünlerin bazen oyuncular dışında uzmanlar tarafından sevilmesinin ve alınmasının da sebepleri arasında yatıyor. Cihaz kasa ve görünüm, arayüz süslemeleri olarak bir oyuncu Router’ı olsa da donanım gücü ve yazılım esnekliği sayesinde her türlü amaca hizmet edebilir.

Tek cihazdan yedekleme yaparken 50-70 MB/s gibi hızlarda oldukça verimli bir NAS performansı da elde edebiliyorsunuz ancak birden çok cihaza bağlı, yedeklemeli bir NAS olarak daha fazlasına ihtiyacınız varsa ya NAS alın ya da bir sunucu kurun diyebilirim. Router’ların genelde tek USB disk desteklemesi, bu diskin USB 3.0 yani 5 Gbps olarak bağlı olması, ethernetin 1 Gbps ile sınırlı olması gibi faktörler, 10 Gbps üzerine kurulu çok diskli ve SSD önbellekli NAS kurulumlarıyla karşılaştırıldığında performanslarını pek de etkileyici hale getirmiyor. Ancak iş görür mü? Beklentiniz doğruysa evet.

Sonuç Değerlendirmesi

Çok fazla özelliği olan bir Router, incelemesini geç hazırlayabildiğim, aylardır kullanıp denediğim ancak halen VPN Fusion gibi özelliklere sıra gelmeyen bir ürün diyebilirim. Ağda bazı kullanıcıları VPN ile bağlamak, VPN ile sorun yaşayan kullanıcıyı ise VPN’siz bağlamak mümkün görünüyor. USB portu üzerinden harici bir disk takıp ağda paylaştırmak gibi genel konular ya da Torrent istemcisi olarak kullanmak gibi temel noktalar ise zaten daha önceki incelemelerimizde vardı.

Sonuç itibariyle, daha önce incelediğimiz RT-AX82U modelinin Strix kasasında olan sürümü, ancak doğal olarak yazılım güncellemeleri ile Firmware farkı haricinde donanım temeli aynı. Temelde bir kullanıcının arayıp da bulamayacağı ne olabilir derseniz 10 Gbps porta ihtiyacınız varsa iki cihazda da yok, antenler sabit yani çıkartamıyorsunuz ve kısıtlı döndürme açıları var.

Diğer yandan denediğimiz 140-160 metrekare evlerde bile her yerden çekiyor, oyunlarda ve oyun dışında performansı çok iyi. Uzun vadede de, uzun kullanımda da ASUS’un yeni Router modellerine eklediği ısı dağıtıcı metal plakalar etkili oluyor. Genellikle bir köşeye sıkışıp kalan ve çok fazla sıcağa maruz kalan Router’lar için soğutma iyi bir fikir ve ASUS için farklılaştırıcı bir ana özellik diyebiliriz. ASUS’un RT-AX92U ya da AX88U modeli haricinde Router piyasasında hem 5 GHz, hem 2.4 GHz bant hızlarında zirveye oynayan en üst seviye modellerden biri ve aldığınıza değer bir ürün.