Neden IPv6 Kullanmalısınız?

22 Ocak 2022 - 11:00
TAKİP ETTAKİP ET

2022 yılında nihayet yeni nesil internet protokolü olan IPv6’ya geçtim. Peki IPv6 nedir ve neden IPv4’ü terk edip hepimiz IPv6’ya geçmek zorunda kalacağız?

Öncelikle IP adresi nedir bundan bahsedelim. İnternete bağlanan her bilgisayara internet servis sağlayıcı tarafından sağlanan adres numarasına IP adresi denilir. IP adresi sayesinde bilgisayarınıza ulaşması gereken veriler doğru adrese varabilir. 192.168.1.1 gibi dört kısımdan oluşan bu adres, IPv4 olarak adlandırılmakta.

IPv4 Nedir?

İnternet Protokolü sürüm 4 (IPv4), İnternet Protokolü’nün (IP) dördüncü sürümüdür. 1’den 3’e kadar olan önceki IP sürümler ise 1973 ile 1978 arasında tasarlanmış deneysel sürümlerdi. Bu yüzden IPv4, 1981’de genel kullanıma açılan ana protokol olmuştur. Yani günümüz interneti tam 41 yıllık eski bir protokol kullanıyor!

IPv4 Dezavantajları Neler?

41 sene önce hiç kimse bir gün tost makinesinin bile internete bağlanacağını düşünmüyordu. İşte bu yüzden IPv4 ile elde edilebilecek toplamda 4.294.967.296 adresin hiçbir zaman bitmeyeceği hesap ediliyordu ama işler hiç de öyle olmadı.

  • Haziran 1992’de IP adreslerinin biteceğine dair ilk tartışmalar başladı ve 1998 yılında da IPv6 protokolüne geçiş yapılması önerildi.
  • 31 Ocak 2011’de de IP adreslerinden sorumlu olan kuruluş IANA, elindeki bütün IP adreslerini dünyadaki beş bölgeye dağıttığını ve böylece elinde hiç IP adresi kalmadığını duyurdu.
  • Bu olayı müteakiben Nisan 2011’de Asya-Pasifik, Haziran 2014’te Latin Amerika, Eylül 2015’teKuzey Amerika, Nisan 2017’de Afrika ve son olarak da Kasım 2019’da Avrupa, Orta Doğu ve Orta Asya bölgeleri ellerindeki bütün IP’lerin bittiğini duyurdu.
  • Bu aşamadan sonra operatörlerin ellerindeki IP adresleri de bitti ve en nihayetinde NAT ve CGNAT gibi çözümler kullanılmaya başlandı.

İnternete bağlanan milyarlarca cihaz için IPv4 artık yetmiyor.

NAT, Ağ adresi çevirisi anlamına gelir ve aynı genel IP’nin arkasında birden fazla cihaza sahip olmanızı sağlayan teknolojidir.

1993 yılına gelindiğinde IP adreslerinin biteceği yavaş yavaş ortaya çıkmaya başlayınca mevcut protokolü değiştirmeden bu sorunun etrafından dolaşacak bazı teknolojiler düşünüldü. Bunlardan biri de NAT idi. Türkçeye Ağ Adresi Dönüştürme olarak geçen NAT sayesinde tek bir IP adresi arkasında koca bir özel ağı barındırmak mümkün hale geldi. Bu sayede ağdaki her bir PC’nin internete bağlanması için servis sağlayıcı tarafından IP verilmesi gerekmiyordu.

ISS düzeyinde olan NAT’a CGNAT deniliyor. CGNAT, sizin ve diğer müşterilerin aynı genel IP’yi paylaşacağınız anlamına gelir.

IP adresleri bitince internet servis sağlayıcılar (ISS/ISP) da tek bir IP adresi ile birden çok kullanıcıyı NAT internete bağlamaya başladı. Buna da Carrier-grade NAT adı verildi. Kısaca CGNAT olarak geçen bu teknolojide modemdeki IP adresini ile internetteki IP adresiniz aynı değil. Bu da beraberinde birden çok sorun getiriyor.

CGNAT Nasıl Anlaşılır?

Ülkemizde de operatörler CGNAT kullanmak zorunda. Bunu anlamanın iki yöntemi mevcut. İlk olarak modeminizin arayüzüne girin ve buradaki WAN IP adresinize bakın. Bir sonraki adımda Whatismyip.com adresine girin ve buradaki IP adresinize bakın. İkisinin farklı olduğunu göreceksiniz. İşte bunun sebebi CGNAT. Servis sağlayıcınız birden çok kullanıcıyı tek IP ile internete bağlıyor.

CGNAT’ı test etmek için bir de web sitesi mevcut. IP.bieringer.net adresine girip Test supported protocols > Start initial test > Start normal test > Continue normal test diyerek CGNAT ardında olup olmadığınızı test edebilirsiniz. Burada tabloda 2D Source Port distribution kısmında sarı veya kırmızı noktalar çıkarsa CGNAT arkasındasınız demektir.


CGNAT’ı doğrudan web sitesi üzerinden test edebilirsiniz.

CGNAT Dezavantajları Nedir?

CGNAT teknolojisi, araya ek katmanlar girdiğinden dolayı ilk olarak uçtan uca ilkesine aykırı. Uçtan uca ilkesinin arkasındaki temel fikir, birbiriyle iletişim kuran iki işlem için, bu yollarla elde edilen güvenilirliğin, güvenlik gereksinimleriyle mükemmel bir şekilde uyumlu olmasının beklenemeyeceğidir. Bu durumu daha önce ülkemizde ağdaki trafiğe müdahale şeklinde görmüştük.

CGNAT, durumsal olması nedeniyle önemli güvenlik, ölçeklenebilirlik ve güvenilirlik sorunlarına sahiptir. Bilgi teknolojisi ve bilgisayar biliminde bir sistem önceki olayları veya kullanıcı etkileşimlerini hatırlamak üzere tasarlanmışsa durumsal olarak tanımlanır; hatırlanan bilgiye sistemin durumu denir.

Web barındırma gibi genel bir IP adresine ihtiyaç duyulduğunda IPv4 adresi tükenme sorununu çözmez.

CGNAT ile Port Açma Sorunu

CGNAT’ın belki de en büyük dezavantajlarından biri port açmayı engellemesidir. Ağ adresi çevirisi (NAT) genellikle ağdaki NAT aygıtlarının portlarının harici arabirimdeki diğer bağlantı noktalarına eşlenmesiyle uygulandığından, CGNAT genellikle ISP müşterilerinin port yönlendirmesini engeller. Bu, yönlendiricinin yanıtları doğru cihaza eşleyebilmesi için yapılır; CGNAT ağlarında, kullanıcı kendi modeminde port yönlendirme yapsa bile, ISP’nin CGN’yi çalıştıran “ana yönlendiricisi”, gerçek bağlantı noktası tüketici tarafından yapılandırılan bağlantı noktası olmayacağı için bunu engelleyecektir.

IP adreslerine dayalı trafiğin yasaklanması durumunda sistem, spam yapan kullanıcının IP adresini yasaklayarak trafiğini bloke edebilir. Bu durumda CGNAT arkasındaki spamciyle aynı genel adresi paylaşan diğer kullanıcılar da yanlışlıkla engellenir. Bu, meşru kullanıcılarla bir IP adresi paylaşan tek bir kullanıcıdan gelen yıkıcı eylemleri ele almaya çalışan forum ve wiki yöneticileri için ciddi sorunlar yaratabilir.

CGNAT gecikmeye sebep olur mu?

CGNAT’ın en çok etkilediği alanlardan biri de online oyunlar diyebiliriz. Normal şartlarda CGNAT kaynaklı olarka aşırı bir gecikme olmaması lazım ama pratikte işler hiç de öyle değil. Gelin buna bir örnekle bakalım:

Benim için CGNAT ile ilgili en büyük sorun ve bu yazıyı yazmamın nedeni suistimal veya dolandırıcılık değil, ISS’nizin bu yönlendiricileri CGNAT özellikleriyle çifte rezerve etmesidir. Bu, FPS oyuncuları için gelecekte en sık görülen gecikme sorunu olacaktır (FPS oyuncuları oyun deneyimlerindeki gecikme değişikliklerinden en çok etkilenir), işte bir senaryo:

Diyelim ki servis sağlayıcının X bir bir müşterisisiniz ve bu ISP, CGNAT’ı yapılandırdığı yerde 2000 müşteriyi CGNAT makinesinin arkasında olacak şekilde ayarladı. Bu ISP’nin tüm müşterilere 50mbit/s verdiğini varsayalım. Bu toplamda 100Gbit/s toplam hıza tekabül eder. Tüm müşterilerin aynı anda internet bağlantılarını sonuna kadar kullanma olasılığı çok düşük olduğundan ağda “aşırı rezervasyon” yapmak bir endüstri standardıdır. Şimdi diyelim ki ISP’nin CGNAT yapan yönlendiricisi sadece 20Gbit/s sunabiliyor ve Netflix’te popüler olan ve çoğu müşterinin izleyeceği yeni bir dizi/film çıktı. Bu durum Netflix’e doğru 20Gbit/s’den fazla trafik oluşturur ve doğal olarak yönlendiriciyi doldurur (yönlendiricideki hat kartı). Netflix izleyenler muhtemelen bunu fark etmez, en kötü kalite düşer veya bir miktar arabelleğe alma olur. Ama siz CS:GO oynuyorsanız, oyununuz “arabelleğe alma” desteğine sahip olmadığı için bundan çok etkilenecektir ve paketleriniz çok yüksek gecikme süresine sahip olacak veya daha da kötüsü paket kaybı yaşayacaksınız.

İnternet Protokolü sürüm 6 (IPv6), İnternet Protokolünün (IP) en son sürümüdür. 32 Bit adreslerden oluşan IPv4’ün aksine 128 Bit adresler kullanan IPv6 sayesinde 340 trilyon, trilyon, trilyon adres oluşturulabilir. Dünya yüzerindeki her atoma bir IPV6 adresi atasaydık yine de 100’den fazla dünya yapmak için yeterli adresimiz kalırdı. İşte bu yüzden gelecekte herhangi bir zamanda IPV6 adreslerinin bitmesi mümkün değil.

IPv6’nın IP adreslerindeki limiti kaldırması ile birlikte operatörlerin de CGNAT gibi alternatiflere yönelmesine gerek kalmıyor ve böylece ping sorunları da, port açma sorunları da tarih oluyor.


IPv6 sayesinde CGNAT’a tamamen veda edeceğiz.

Oyunlarda için IPv6’nın önemi

Bugün oyuncular için büyük bir sorun, oyun yapımcılarının IPv6’yı destekleyen hizmetlere sahip olmamasıdır; bu, ISS’den tam olarak çalışan bir IPv6 adrese sahip olsanız bile Valve’dan veya başka herhangi bir yayıncıdan hizmetleri kullanırken IPv4 kullanmaya devam edeceğiniz anlamına gelir.

Oyun yapımcılarından yeterince IPv6 desteği talep eden müşteri yok ve bu yüzden onların da herhangi bir önceliği yok. Bunun sebebi de oyuncuların IPv6’nın büyük avantajların farkında olmamaları. Yayıncıların çoğu, ağlarının bir kısmında (Valve, Riot, Blizzard vb.) IPv6’yı uyguluyor ancak oyun sunucuları ve diğer hizmetler için yazılmış kodlarda halen daha IPv4 kullanılıyor.

Türkiye’de IPv6 ne durumda?

Cisco’nun sunduğu verilere göre Türkiye’de IPv6 kullanım oranı %0.15 civarında. ABD’de ise bu oran %46.3.


Türkiye, IPv6 kullanım oranıyla Uganda ile yarışıyor.

2019’da BTK’nın yayınladığı 2023 stratejik plana baktığımızda “Ülkemizdeki IPv6 kullanımının yaygınlaştırılmasının desteklenmesi” ibaresini görüyoruz. Öte yandan geçen sürede IPv6 kullanımında devasa bir artış söz konusu değil.

Ülkemizdeki operatörlere baktığımızda aktif olarak IPv6 sunmak için TurkNet’in çaba gösterdiğini görüyoruz. Superonline tarafında bir kullanıcı talebi olsa da şirket bunu sadece kurumsal müşterileri için sunuyor.

Ben de bir TurkNet abonesi olarak IPv6’yı test etmek için başvuruda bulundum ve hattıma IPv6 desteği sağlandı. Bu aşamada artık tek yapmam gereken modem arayüzüne girip IPv6’yı devreye almak oldu.

Modemde halihazırda IPv6 kısmı mevcut ve bu özelliği açmak için tek yapmam gereken IPv6 bağlantı türünü “Native” olarak seçip Uygula demek oldu. Kısa bir bekleyişten sonra artık IPv6 adresim vardı.


ASUS modemlerde IPv6 için özel bir bölüm var. Buradan “Native” seçip uyugula demeniz yeterli.

Burada karşılaştığım garip bir durumu da ileteyim: Kullandığım ASUS modem bile IPv6’ya tam olarak hazır değil ki ana sayfada Bağlantı kesildi yazıyordu. Bu sorunu ASUS’a ilettim ve bir Firmware güncellemesi bekliyorum.

Evet, IPv6’ya geçtik peki sorunlarımız çözüldü mü? Teker teker test edelim.

Öncelikle CGNAT devam ediyor mu buna bakalım: Kötü haber, IPv4 bağlantıda CGNAT devam ediyor. İyi haber, IPv6 ile böyle bir sorun söz konusu değil.


IPv6 ile CGNAT sorunu tamamen ortadan kalkıyor.

Oyunlarda da IPv6 ile gecikme sorunları çözülür diye geçiş öncesi testler yapmıştım fakat burada da hiçbir değişiklik olmadı. Neden? Çünkü oyun yapımcıları halen daha IPv4 sunucular kullanıyor. Hatta işin komik yanı ping süreleri arttı. Neden? Çünkü IPv6 testlerini daha geç saatlerde yaptım ve benimle birlikte aynı IP’den internete çıkan kullanıcı sayısının artması ile ping değerleri de arttı.

Peki IPv6 sunucularda durum ne? İşte burada güzel haberlerim var! nPerf ile IPv4 testinde ortalama 4.3ms gecikme değeri elde ederken IPv6 sunucu ile tekrar test ettiğimde bu değer 4.1ms’ye düştü. Bu kadar düşük bir gecikmede bile iyileşme oluyorsa daha yüksek gecikmelerde farkın daha da büyük olacağını tahmin edebilirsiniz. Hepsinden öte, IPv6 sayesinde akşamları artan ping sorunu tarih olabilir!

Öte yandan şunu belirtelim: Genel kullanıcılar için IPv6 şu anda çözdüğünden çok sorun getirebilir. Örneğin bende IPv6 geçişi sonrasında Twitter’da medya içeriklerinin yüklenmesinde sıkıntılar olmaya başladı. Ama bütün bunlara rağmen IPv6’yı kapatmayacağım! Değişim istiyorsak bunu talep etmeliyiz. Yaşadığım sorunları ilgili firmalara mail atacağım. Ve IPv6 bilincinin yaygınlaşması için Technopat Sosyal’de de IPv6 bölümünü açtık. Siz de operatörünüzden IPv6 talep edin ve hep birlikte 40 yıllık bu eski teknolojiden kurtulalım!