Gündelik hayatta bir çok iletişim sorunuyla karşı karşıya kalıyoruz. Bazen bu sorunlar bizden kaynaklı oluyor bazen de karşımızdaki kişi ya da kişilerden kaynaklanıyor. Ama sorun kimden kaynaklanırsa kaynaklansın ortaya çıkan sonuçlar tüm tarafları etkiliyor.
İletişimden kaynaklanan sorunları anlayabilmek adına öncelikle iletişimi tanımlamak gerekiyor.
İletişim nedir?
İletişimin birçok tanımı var. Ancak ben, Emory Bogardus tarafından 1942 yılında literatüre eklenen “İletişim, etki tepkinin temel sürecidir.” şeklinde belirtilen tanımı kullanmayı tercih ediyorum.
Geçmişten günümüze kadar insanlar iletişim kurabilmek adına birçok yöntem geliştirmiştir. Mesela eskiden insanlar haberleşebilmek için dumanı bir araç olarak kullanmışlardır. Posta güvercini gibi hayvanlar da insanlar tarafından geçmişte kullanılan iletişim kurma yöntemlerinden birisidir. Zaman içerisinde teknoloji geliştikçe insanlar farklı iletişim yöntemlerini kullanmışlar. İnternetin bulunmasıyla birlikte günümüzdeki iletişim yöntemlerinin büyük bir kısmının temelleri atılmıştır. Bu gelişmenin birçok olumlu yanı olmasına rağmen maalesef olumsuz yanları da vardır.
İnternet yoluyla iletişimin yararları ve zararları nelerdir?
İnsanlar internet bağlantısını kullanarak çok uzak yerlerden bile görüntülü konuşma imkanına ve herhangi bir bekleme süresi yaşamadan gerek yazılı gerek sesli mesajlarını karşı tarafa iletme imkanına sahiptirler. Bunlar elbette ki muazzam şeyler. Ama maalesef olumsuzluklar da mevcut. Mesajlaşmak ile yüz yüze görüşmek çok farklı bir şey. Mesela arkadaş ortamında bir arkadaşınız espri yaptığında onun ses tonundan, mimiklerinden ve beden dilinden asıl niyetini anlar ve ona göre hareket edersiniz ancak internet ile iletişimde yapılan bir espriyi yanlış anlama ihtimaliniz çok yüksek. Ya da espriyi yapanın siz olduğunuzu düşünelim. Siz espri niyetiyle bir mesaj yazdınız ancak karşı taraf bunu yanlış anlayabilir. Bu durumu azaltmak adına emoji adı verilen ifadeler kullanılıyor ancak bunun da etkisi bir yere kadar. Çünkü emojilerin objektif bir anlamı yok. Varsa bile bütün insanlar bu objektiflikle hareket etmiyor ve bunun sonucunda, meydana gelen iletişim sorunlarının sayısı artıyor.
Bu bahsettiğim şeyler internet üzerinden gerçekleşen iletişimde yaşanan olaylar. Bir de bunun yüz yüze yaşanan boyutu var. Elbette yüz yüze iletişimin de hem yararlı hem de zararlı yönleri var.
Yüz yüze iletişimin yararları nelerdir?
İletişim yalnızca söz ile sağlanan bir şey olmadığı için yüz yüze iletişim çok önemlidir. Çünkü bu iletişim türünde hem sözler vardır hem de beden dili vardır. Kişi yalan söylese bile beden dili doğruları söyleyecektir. Ayrıca insanlar birbirlerini gördükleri için daha sağlıklı bir iletişim meydana gelecektir. Bunlar ele alındığında yüz yüze iletişim bizim açımızdan çok yararlı bir yöntem. Ancak bütün yöntemlerde olduğu gibi bu iletişim yönteminde de bazı sorunlarla karşı karşıya kalmaktayız. Bunların en önemlisi ise yanlış anlama sorunudur.
Yüz yüze iletişimde neden yanlış anlama sorunları ile karşı karşıya kalıyoruz?
Bu sorunun tek bir cevabı yok. Ama bence en önemli sebep, kelime bilgisi açısından yeterli düzeyde olmamamız. Daha sonrasında ise diksiyondaki problemlerden kaynaklandığını düşünüyorum. Biz bir şeyi kafamızda tasarlıyoruz ve onu karşımızdaki kişiye aktarmak istiyoruz. Konuşma esnasında, aktarmak istediklerimizi karşı tarafa istediğimiz şekilde aktarabildiğimizi düşünüyoruz ancak maalesef tam anlamıyla aktaramadığımız zamanlar oluyor. Ya da biz düşüncemizi düzgün bir şekilde aktarmış olsak bile karşımızdaki kişi, bizim aktardıklarımızı düzgün bir şekilde algılayamayabiliyor. Böylece iletişim kopuklukları ve yanlış anlaşılmalar meydana geliyor ve bu durum karşımızdaki kişi hakkındaki düşüncelerimizi önemli ölçüde etkiliyor.
Yüz yüze iletişimde sorunları en aza indirebilmek adına neler yapabiliriz?
Kelime bilgimizi geliştirebiliriz. Böylece cümle kurma konusunda yaşadığımız sıkıntılar azalacaktır.
Diksiyon eğitimi alarak dilimizi daha iyi bir şekilde kullanabiliriz.
Öfkeli olduğumuz zamanlarda kendimizi sakinleştirebilirsek karşımızdaki kişi de ister istemez bu durumdan etkilenecektir ve bize uyum sağlayacaktır.
Her iki taraf da saygı ve nezaket kurallarına uygun davranışlarda bulunursa yanlış anlaşılma gibi durumlar ortadan kalkabilir.
Özetle bahsettiğim şeylerin uygulanması durumunda iletişim açısından olumlu sonuçlar meydana gelecektir.