Yangon kent merkezinde omuz omuza durmuş genç bir küme gösterici, yolu kesmiş. Kimisinin başında beyaz inşaat miğferleri, kimisi de bisiklet miğferleri takmış. Kendilerini korumak için kalkanlar, maskeler, dalgıç gözlükleri kullanıyorlar. Lakin en değerli savunma araçları cep telefonları!
1 Şubat'ta gerçekleştirilen askeri darbeden bu yana dünya Myanmar'da protestocuların başına gelenleri dehşet içinde izliyor.
Geçen Çarşamba günü 38 göstericinin öldürüldüğü olayları Birleşmiş Milletler (BM) askerin idareye el koymasından bu yana yaşanan en kanlı gün diye niteledi.
Darbe yapan ordu, seçimi geçersiz saymış, seçilmiş başkan Aung San Suu Kyi ile onun liderliğindeki Ulusal Demokrasi Partisi'nin ileri gelenleri de dahil yüzlerce insanı gözaltına almıştı.
'Gizli görüntü çekimleri'
Myanmar'da, olanları dünyanın görmesini isteyenlerin çektiği milyonlarca görüntü toplumsal medya üzerinden paylaşıldı.
Kimileri konutlarının pencerelerinden gizlice sokağı çekmenin yollarını buldu.
Bazıları ise her şeyi göze alıp sokakta olan biteni yerinde çekti.
'Sıradan insanın' sesini büyütmek
Çoklukla şovlar anı anına izlenebiliyor. Facebook üzerinden canlı yayınlar yapılıyor ya da bir kaç dakikalık gecikmeyle Twitter'a konuyor.
Genç bir kız derme çatma bir barikatın gerisinden, öbür taraftaki subaya haykırıyor: "Korkmuyor muyum? Evet korkuyorum. Ama özgürlüğümüzü kazanmak için çaba edeceğiz."
"Öldürülenler nedeniyle sizi asla affetmeyeceğim. Ölene kadar sizi affetmeyeceğim" diye ekliyor göz yaşlarına hakim olmaya çalışarak.
23 yaşındaki bir bayan ile bir subay ortasında geçen bu etkileyici konuşma lokal gazeteci Aye Min Thant tarafından çekildi ve toplumsal medyada paylaşıldı.
Bu kısacak klibin onbinlerce kere izlenmiş olması Myanmar'ın 'sıradan insanlarının' sesini büyütmekte toplumsal medyanın ne kadar hayati bir rol oynadığını gösteriyor.
Çok riskli
Ama bunu yani vatandaş gazeteciliğini yürütmek Myanmar'da çok tehlikeli bir şey.
Orduyla ilgili çekim yaparken yakalanan biri dayak, tutuklama hatta hayatını kaybetme tehlikesiyle karşı karşıya.
Fakat göstericiler bu riski almak gerektiğini söylüyorlar.
Görüntüler askerlerin halka karşı nasıl gerçek mermi, gaz bombası kullandığını, yakaladıklarını nasıl vahşice dövdüğünü sergiliyor.
Süregiden insan hakları ihlalleri ve insanlık hatalarının ispatları toplanıyor.
Gençler ortasında, dijital aktivizmin bir halde BM ve memleketler arası platformlarda tesir yaratması ve Myanmar idaresini ele geçiren darbeci askerlere müdahale edilmesi umudu var.
Lakin bir yandan da aslında olan bitenin kimsenin umurunda olmadığı, cep telefonlarıyla kaydettikleri kaosun kulak gerisi edildiği korkusu da var.
'Bu nesille uğraşmayacaktınız'
Myanmar daha evvel de toplumsal hareketlenmeler ve iniş çıkışlar yaşanan bir ülke fakat birinci sefer toplumsal medya bu halde kullanılıyor.
Ülkenin Y ve Z nesilleri teknolojiye hakim ve internet erişimini hareketlenmek ve farkındalık yaratmak için sonuna kadar kullanıyorlar.
"Bu jenerasyonla uğraşmayacaktınız" bir direniş tekniği olarak dijital araçları kullananların ürettiği ve sokaklarda, barikatların gerisinde üç parmak ile direniş selamı veren protestocuların sıkça tekrarladığı bir slogan.
Ama gençler ortasında yaygın bir telaş geçersiz haberlerin yayılması.
Uydurma haberler ve internet engellemeleri
Ortam o denli ki görüntüler ve fotoğraflar çoğunlukla içeriğinin gerçek, bilginin gerçek olup olmadığı denetim edilmeden anında paylaşılabiliyor.
Bir öteki kahır ise, ordunun buyruğuyla başlatılan ve hala uygulanan sabaha karşı 01.00 ile sabah 9.00 ortasındaki internet kesintisi.
İnternetteki gece karartması ülke çapında büyük reaksiyon topluyor, kaygı yaratıyor.
Orduyu bu saatleri tutuklamalar ve ihlaller için fırsat olarak kullanmakla suçlayanlar çok.
Kesintiler nedeniyle hakikaten geceleri ülke tam bir sessizliğe bürünüyor.
Lakin sabah internet tekrar gelir gelmez, yurttaş gazeteciler ve bütün başka kullanıcılar seslerini duyurmak için her günkü eforlarına geri dönüyor.
Yorumlar
Kalan Karakter: