Ödemeler dengesi

Eylül’de 12-ay birikimli cari açıkta sert düşüş yaşandı.

Eylül’de 1,9 milyon $ cari fazla verilirken, 12-aylık birikimli açık 56,6 milyar $’dan 51,7 milyar $’a geriledi. Eylül’de bizim 1,1 milyar $’lık tahminimiz ve 1,4 milyar $’lık medyan piyasa beklentisinin üzerinde 1,9 milyar $ cari fazla verildi. Geçen yılın aynı ayında ise 3,0 milyar $ cari açık verilmişti. Böylece 12 aylık birikimli cari açık 56,6 milyar $’dan 51,7 milyar $’a geriledi. Ocak-Eylül döneminde ise 40,8 milyar $ cari açık verilirken, geçen yılın aynı döneminde 38,2 milyar $ açık verilmişti.

Rezervlerdeki toparlanma Eylül’de de devam ederken, son 4 aydaki artış 27 milyar $’ı buldu. Eylül’deki 1,9 milyar $’lık cari fazlanın üzerine 5,6 milyar $’lık sermaye girişi ve net-hata-noksan kalemindeki 0,2 milyar $’lık fazla sayesinde resmi rezervlerde 7,7 milyar $’lık fazla gerçekleşti. Böylece, ilk 5 ayda kabaca 38 milyar $ gerileyen resmi rezervler sonraki 4 ayda 27 milyar $ artmış oldu. Resmi rezervlerin artışa geçtiği bu dönemde net-hata-noksan kalemindeki artışın 15,6 milyar $’a ulaşmış olması, rezerv artışının büyük ölçüde buradan kaynaklandığına işaret ediyor.

Bu 4 aylık dönemde (Haziran-Eylül) ticari krediler tarafında 3,4 milyar $’lık azalış yaşanırken, net-hata-noksan dışında diğer önemli finansman kalemleri olarak, mevduatlardaki 8 milyar $’lık artış ile uluslararası krediler kanalından 4,9 milyar $’lık, portföy yatırımları kanalından da gene 4,9 milyar $’’lık girişler öne çıkarılabilir. Portföy girişlerinin de 2,0 milyar $’ının bankaların Eurobono ihraçları, 1,4 milyar $’ının hisse senetlerine ve 0,5 milyar $’ının da DİBS’lere girişler olduğunu söyleyebiliriz.

12-aylık birikimli cari açıkta düşüş sürecinin devam etmesini ve cari açığın ilk çeyrek sonunda 40 milyar $’ın hafif altına gerilemesini bekliyoruz. Ocak-Ağustos döneminde güçlü iç talebe bağlı olarak aylık ortalama 10 milyar $’ı aşan dış ticaret açığı Eylül ve Ekim’de 5,0 milyar $ ve 6,7 milyar $ seviyelerine gevşedi. Ancak tüketim ve yatırım malı ithalatındaki hızlı artışlar dikkate alındığında bu gevşemeyi iç talepteki yavaşlamaya bağlamak zor görünüyor. Örneğin, bugün açıklanan bir diğer veri olan perakende hacim endeksi Eylül’de aylık bazda 0,7 gerilediyse de yıllık bazda %13,8’lik artışa işaret etti.

Bu Temmuz’daki %31,8’lik ve Ağustos’taki %17,3’lük yıllık artışlara göre bir yumuşamaya işaret etse de, bir yandan da iç talebin halen gücünü koruduğunu da gösteriyor. Güçlü iç talebin enflasyondaki iyileşmeyi geciktirdiği gibi, cari açıktaki gerilemenin hızını sınırlayan önemli bir unsur olduğunu söyleyebiliriz. İç talepteki yavaşlama henüz istenen seviyede olmasa da, 12-aylık birikimli cari açığın net altın ve enerji ithalatındaki iyileşmeler sayesinde gerilemeye devam etmesini bekliyoruz. Buna göre, cari açığın bu sene sonunda 50 milyar $’ın bir miktar altına (48-49 milyar $ civarı), 2024’ün ilk çeyreği sonunda da 40 milyar $’ın altına gerileyebileceğini düşünüyoruz.  

: Gedik Yatırım