Türkiye'de çay tarımının başlamasına ve yayılmasına önderlik etmiştir; "çayın babası" olarak bilinen Zihni Derin kimdir? Zihni Derin kaç yaşında, nereli? Zihni Derin mesleği nedir? Zihni Derin hayatı ve biyografisi nedir? İşte ayrıntılar haberimizde...
ZİHNİ DERİN KİMDİR?
Zihni Derin (d. 1880, Muğla - ö. 25 Ağustos 1965, Ankara), Türk ziraatçı, eğitimcidir.
Türkiye'de çay tarımının başlamasına ve yayılmasına önderlik etmiştir; "çayın babası" olarak bilinir.
HAYATI
1880 yılında Muğla'da dünyaya geldi. Babası, Muğla'nın Kuloğulları ailesinden Mehmet Ali Bey'dir. 1897'de Muğla İdadisi'ni, 1900'de Selanik Ziraat Ameliyat Mektebi'ni, 1904'te Halkalı Ziraat Mektebi Âlisi'ni bitirdi. 1905'te Aydın İli Orman ve Maden Muamelat Kâtipliği vazifesiyle devlet memurluğuna başladı.
MESLEK HAYATI
Rodos'ta Akdeniz Adaları ili (o zamanki ismiyle Cezayir-i Bahr-i Sefid Eyaleti ) Orman Müfettiş Kâtibi, Gediz ve Simav ilçeleri Orman Müfettiş Vekili olarak vazife yaptıktan sonra, 1907 de Orman Müfettişi oldu.
1909'dan 1912'ye kadar Selanik Ziraat Mektebi'nde kimya, ziraat sanatları ve jeoloji öğretmenliği yaptı. 1911'de Selanik'te Maide Hanım ile evlendi; bu evlilikten üç çocuk sahibi oldu.
1914-1920 yılları ortasında, Bursa'da öğretmenlik yaptı ve Bursa Milli Eğitim Müdür Vekilliği vazifesinde bulundu.
Milli Çaba'ya katılışı;
1920'deki Yunan işgalinden çabucak evvel Bursa'dan ayrılıp, Ankara'ya geçti; Milli Gayret Hükümetinin kurduğu İktisat Bakanlığında birinci Tarım Genel Müdürü oldu; 1924'e kadar bu misyonda kaldı.
Birinci çaycılık teşebbüsleri;
Ankara'da 1921 Nisanında ülkenin ekonomik ve toplumsal sıkıntılarını görüşmek maksadıyla bakanlık temsilciliklerinin katıldığı bir kurulda İktisat Bakanlığı'nın temsilcisi olarak yer aldı. Rus İhtilali'nden sonra Batum sonunun kapatılması ile işsizliğin ve güvenlik meselelerinin arttığı Doğu Karadeniz'de halka yeni iş imkanları yaratmak için inceleme yapmakla görevlendirildi. Halkalı Yüksek Ziraat Mektebi öğretmenlerinden Ali İstek Bey'in 1917'de Batum'da yaptığı inceleme sonucu yazdığı raporu okudu. Raporda, çayın Rize dolaylarında yetiştirilmesinin mümkün olduğu, sebepleri ile birlikte tabir edilmişti. Zihni Derin, Ali İstek beyin raporunu Rize'deki komiteye okudu, uygulamayı başlatmak üzere bir fidanlık kurulması kararlaştırıldı.
1923 yılında çay ve narenciye fidanlığı kurmak üzere Rize'ye gönderilen Zihni Beyefendi, hazineye ilişkin Garal Zirvesi'ndeki 15 dekarlık yerde çalışmalarına başladı. Bölgede kimi meraklıların Batum'dan getirip süs bitkisi olarak diktikleri çay fidanlarının çok iyi geliştiğini görmüştü; 1924'te Batum'u ziyaret ederek Ruslar tarafından kurulmuş olan çay bahçelerini, çay fabrikasını ve Astropikal Bitkiler Araştırma İstasyonu'nu inceledi. Beraberinde getirdiği çay tohumu, ve fidanları, narenciye ve birtakım meyve çeşitleri, bambu rizomları fidanlığa dikti. Bölgenin iklim ve bölge yapısının çay yetiştirmeye uygun olduğu görüşüne vardı. Batum'dan fidan getirip halka dağıtma teşebbüsünde bulundu fakat kâfi ilgi görmeyen bu birinci teşebbüs başarısız oldu.
Ankara'daki vazifesinin başına dönen Zihni Derin, bu husus ile ilgili bir yasa teklifi hazırladı ve tasarı, o devrin Rize Mebuslarının takviyesiyle 6 Şubat 1924 tarih ve 407 sayıyla kanunlaştı. Kanun, Rize Vilayeti ile Borçka Kazasında; Fındık, Portakal, Limon, Mandalina, Çay Yetiştirilmesi Hakkındaki Kanun ismiyle yürürlüğe girdi.
Öğretmenliğe dönüşü;
Çıkartılan kanunun yetersiz kalması ve bölge halkının çay yetiştirme konusunda bilgisizliği nedeniyle çalışmalar başarısız olup çay tarımı çalışmaları ertelenince Zihni Beyefendi öğretmenlik mesleğine döndü. İstanbul'da çeşitli okullarda öğretmenlik yaptı. 1930'dan itibaren öğretmenliğe Ankara'da devam etti.
Çay organizatörlüğü;
Çay tarımının ülkede tekrar gündeme gelmesi üzerine 1936'da Trakya'da İkinci Genel Müfettişlik Ziraat Müşavirliğine, 1937'de Tarım Bakanlığı Başmüşavirliğine atandı.
1938'de Rize ve etrafında kurulacak Ziraî Teşkilat'ta çay organizatörü unvanı çay üretiminin yaygınlaşması için yoğun olarak çalıştı. 1945'te yaş haddi nedeniyle emekli olduktan sonra da Tarım Bakanlığı'nda organizatör olarak misyon yapmaya devam etti.
1950 seçimlerinde Rize'de bağımsız milletvekili adayı oldu; fakat meclise giremedi.
VEFATI
27 Mayıs 1960 Darbesi'nden sonra 1964 yılında Rize'de yapılan "Çayın 40. Yılı" merasimlerine onur konuğu olarak çağrılan Zihni Derin, 25 Ağustos 1965'te Ankara'da hayata gözlerini yumdu.
Çalışmaları, 1969 yılında TÜBİTAK Hizmet Ödülü'ne bedel görüldü.
Yorumlar
Kalan Karakter: