Yarı başkanlık sistemi, gerek parlamenter sistemin gerekse de başkanlık sisteminin barındırdığı özelliklerin belirli bir kısmını mevcudiyetinde bulunduran hükümet sistemlerinden birisidir. Başkanlık sisteminde olduğu gibi bu sistemde de devletin başı olma niteliğini taşıyan bir başkan bulunur. Ancak burdaki başkan yürütme yetkisini bir bütün olarak bünyesinde barındırmaz. Yürütme yetkisi tıpkı parlamenter sistemdeki gibi iki kademeden meydana gelir. Ancak yarı başkanlık sisteminde, parlamenter sistemde olduğu gibi devlet başkanının yetkileri sembolik değildir. Ayrıca parlamenter sistemle yarı başkanlık sistemi, devlet başkanının sorumluluğu hususunda da birbirinden ayrılmaktadır. Bu sistemde devlet başkanı doğrudan halk tarafından seçilir ve başkan halka karşı sorumludur. Başbakan ve kabinesi ise, başkandan bağımsızdır ancak parlamentoya bağımlıdır. Hükümet, parlamentonun güven veya güvensizliğine tabidir.
Bu sistemde çift başlı bir yapı olduğu için farklı görüşler çatısı altında birleşen insanların yönetme hususunda işbirliği yapma olanağı,başkanlık sistemine göre ciddi şekilde artmaktadır. Ayrıca belirli bir süre için seçilen devlet başkanının varlığı sebebiyle parlamenter sisteme göre istikrarsızlık durumu ciddi şekilde azalır.İşte bu ve benzer durumlar yarı başkanlık sisteminin olumlu özelliklerindendir. Ancak bu sistemin olumsuz yönleri de vardır.
Başkanın halk tarafından seçilmesi, siyasi sürecin kişiselleşmesiyle sonuçlanabilir ve bu durum başkanın, kendisini olağan süreçlerin üzerinde görmesine ve hukuk kurallarını hiçe saymasına neden olabilir.
Ayrıca devlet başkanı ve başbakan arasındaki çekişme, karar almayı geciktirebilecek bir çok siyasi manevra ve entrikayla sonuçlanabilir ve birbirine zıt politikalara neden olabilir. Bu şekilde durumların meydana gelmesi ise askerin siyasete müdahalesine yol açabilir.
Bunlara ek olarak devlet başkanı ve başbakanın farklı siyasi patilerden gelmesi durumunda bir çok siyasi tıkanıklığın meydana gelmesi işten bile değildir. Bu durum ise devlet içerisinde hem huzursuzluklara sebep olacaktır hem de yapılması gereken işlerin düzgün ve zamanında yerine getirilememesine sebep olacağından uzun vadede devleti gerek siyasal gerekse de ekonomik açıdan sıkıntıya sokacaktır.
Son olarak, başkanın, başbakanın veya herhangi bir siyasi partinin parlamentoda çoğunluğa sahip olmadığı durumlarda karşılaşılacak bölünmüş azınlık durumu, oluşturulacak hükümeti ciddi tehlikelere sürükleyecektir. Bu durum, bir taraftan parlamento içinde istikrarsız koalisyonların ortaya çıkmasına ve hükümet değişikliklerine neden olurken diğer taraftan başkanın müdahalelerine ve kendine özgü yetkilerini kullanmasına neden olabilir.
Parlamento içi istikrarsızlıklar ve hükümet değişiklikleri, başkana, anayasada öngörülen yetkilerin dışına çıkma anlamında haklılık kazandırabilir ve böyle bir durumda zarar gören demokratikleşme süreci olacaktır.
Yarı Başkanlık Sisteminin Olumlu ve Olumsuz Yönleri
Yayınlanma :
22.04.2021 11:37
Güncelleme
: 24.02.2025 18:32
Yorum Yazma Kuralları
Lütfen yorum yaparken veya bir yorumu yanıtlarken aşağıda yer alan yorum yazma kurallarına dikkat ediniz.
Türkiye Cumhuriyeti yasalarına aykırı, suç veya suçluyu övme amaçlı yorumlar yapmayınız.
Küfür, argo, hakaret içerikli, nefret uyandıracak veya nefreti körükleyecek yorumlar yapmayınız.
Irkçı, cinsiyetçi, kişilik haklarını zedeleyen, taciz amaçlı veya saldırgan ifadeler kullanmayınız.
Türkçe imla kurallarına ve noktalama işaretlerine uygun cümleler kurmaya özen gösteriniz.
Yorumunuzu tamamı büyük harflerden oluşacak şekilde yazmayınız.
Gizli veya açık biçimde reklam, tanıtım amaçlı yorumlar yapmayınız.
Kendinizin veya bir başkasının kişisel bilgilerini paylaşmayınız.
Yorumlarınızın hukuki sorumluluğunu üstlendiğinizi, talep edilmesi halinde bilgilerinizin yetkili makamlarla paylaşılacağını unutmayınız.
YAZARIN DİĞER YAZILARI
Yorumlar
Kalan Karakter: